Μερικές από τις πιο φονικές πανδημίες της ανθρωπότητας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, η οποία έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Απριλίου ως φόρος τιμής στην δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σας παρουσιάζουμε 5 από τις μεγαλύτερες πανδημίες όλων των εποχών.
Φυσικά, δεν πρόκειται για το σύνολο των πανδημιών που «χτύπησαν» την ανθρωπότητα, αλλά μόνο για μερικές πανδημίες που δυστυχώς αποδεκάτισαν μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Ας τις δούμε!
1. Ο λοιμός της Αθήνας (430 π.Χ.)
Ο μεγάλος λοιμός έφτασε στην Αθήνα από το λιμάνι του Πειραιά περί το 430 π.Χ. και εξαπλώθηκε ταχύτατα. Σύμφωνα με τον ιστοριογράφο Θουκυδίδη, ο οποίος κατέγραψε τα γεγονότα, ο λοιμός αποδεκάτισε την Αθήνα σκοτώνοντας το 1/3 των κατοίκων. Δυστυχώς η Αθήνα δεν μπόρεσε να ανακάμψει από την πανδημία, χάνοντας την αίγλη που είχε στα χρόνια του Περικλή και αρχίζοντας η περίοδος παρακμής της δημοκρατίας.
Η εξήγηση ως προς το τι προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων Αθηναίων εξακολουθεί να προβληματίζει τους επιστήμονες, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου ανέπτυξαν αρκετές θεωρίες και συνέδεσαν τον λοιμό με δεκάδες σύγχρονες ασθένειες όπως, χολέρα, ελονοσία, ευλογιά, βουβωνική πανώλη και ίσως κάποιο είδος συνδρόμου που οδήγησε σε τοξικό σοκ. Πιο πρόσφατες θεωρίες υποστηρίζουν ότι ήταν ιός Έμπολα, αλλά οι Έλληνες επιστήμονες βρήκαν στοιχεία για τυφοειδή πυρετό.
2. Ο Μαύρος Θάνατος του Μεσαίωνα
Η πανδημία πανούκλας του Μεσαίωνα κατάφερε δυστυχώς να σκοτώσει πολύ κόσμο αποτελώντας ίσως τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή στην ιστορία. Ο δείκτης νησιμότητας ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, ενώ θεωρείται ότι η πανδημίας ξεκίνησε γύρω από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και εξαπλώθηκε γρήγορα στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και σε τμήματα της Ασίας.
Κύριοι φορείς και υπεύθυνοι της εξάπλωσης ήταν οι αρουραίοι που φώλιαζαν στα έγκατα των πλοίων που μετέφεραν σιτηρά. Η πιο καταστροφική στιγμή της πανδημίας ήταν η τετραετία 1347-1351, που σύμφωνα με εκτιμήσεις έφερε τον θάνατο στα 2/3 του πληθυσμού της Ευρώπης. Ο «Μαύρος Θάνατος» προκάλεσε τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων από οποιοδήποτε άλλο γεγονός στην ιστορία.
3.Ο κίτρινος πυρετός του Μέμφις (1878)
Το 1878 οι Κουβανοί που εγκατέλειπαν την πατρίδα τους για να γλιτώσουν από τον πολυετή πόλεμο, μετέφεραν άθελά τους τον κίτρινο πυρετό στην Αμερική με πρώτο σταθμό τη Νέα Ορλεάνη. Πολύ γρήγορα, η νόσος πέρασε τον ποταμό Μισισίπι και εξαπλώθηκε στο Μέμφις. Μέχρι το τέλος του χρόνου, πάνω από 5.000 κάτοικοι του Μέμφις έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι συνολικές απώλειες στην κοιλάδα του Μισισίπι ανήλθαν στις 20.000. …
4.Η επιδημία πολιομυελίτιδας του 1916
Το 1916, πολλές των Η.Π.Α. τέθηκαν σε καταντίνα, αφού μέσα σε λίγους μήνες η πολιτεία της Νέας Υόρκης μόνο είχε πληγεί από 9.000 περιστατικά πολιομυελίτιδας. Το ποσοστό θνησιμότητας ανήλθε στο 25%.
Η ασθένεια προκαλούσε σταδιακή παράλυση και μεταδιδόταν με ταχύτατους ρυθμούς, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών, ενώ το τελευταίο στάδιό της ήταν η παράλυση των μυών του στέρνου. Σε εκείνο το σημείο, ο θάνατος ήταν σχεδόν σίγουρος, καθώς ο ασθενής δεν μπορούσε να αναπνεύσει. Μέχρι την ανακάλυψη του εμβολίου τη δεκαετία του ’50, η πολιομυελίτιδα είχε κοστίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους εντός και εκτός των Η.Π.Α.
5. Ισπανική γρίπη
Η πρώτη μεγάλη πανδημία του 20ου αιώνα θεωρείται η «ισπανική γρίπη», η οποία εξόντωσε πάνω από είκοσι εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο. Η ασθένεια προκλήθηκε από μετάλλαξη του ιού Η1Ν1 και είχε τα συμπτώματα μιας κοινής γρίπης. Δεδομένου αυτού οι γιατροί δεν κατάλαβαν ότι είχαν να κάνουν με μια φονική πανδημία και δεν πρότειναν κανένα προληπτικό μέτρο.
Σημαντικό χαρακτηριστικό της ασθένειας ήταν ότι μόλυνε κυρίως νεαρά άτομα, τα οποία συνήθως δεν περιλαμβάνονται στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, ενώ πολλοί νοσούντες πέθαιναν μέσα ένα 24ωρο. Στη μεγάλη θνησιμότητα συντελούσαν και οι ιατρικές συνθήκες της εποχής, καθώς δεν υπήρχαν αντιβιοτικά, ούτε κατάλληλοι χώροι νοσηλείας.
Οι περισσότεροι που έχαναν τη ζωή τους είχαν πάθει λοίμωξη του αναπνευστικού εξαιτίας της γρίπης. Η ισπανική γρίπη εξαφανίστηκε ξαφνικά το 1919 και διήρκεσε μόλις 18 μήνες. Ήταν όμως αρκετοί για να εξοντώσουν 20 με 40 εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά και πάλι με τα μέσα της εποχής είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια ο αριθμός.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, η οποία έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Απριλίου ως φόρος τιμής στην δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σας παρουσιάζουμε 5 από τις μεγαλύτερες πανδημίες όλων των εποχών.
Φυσικά, δεν πρόκειται για το σύνολο των πανδημιών που «χτύπησαν» την ανθρωπότητα, αλλά μόνο για μερικές πανδημίες που δυστυχώς αποδεκάτισαν μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Ας τις δούμε!
1. Ο λοιμός της Αθήνας (430 π.Χ.)
Ο μεγάλος λοιμός έφτασε στην Αθήνα από το λιμάνι του Πειραιά περί το 430 π.Χ. και εξαπλώθηκε ταχύτατα. Σύμφωνα με τον ιστοριογράφο Θουκυδίδη, ο οποίος κατέγραψε τα γεγονότα, ο λοιμός αποδεκάτισε την Αθήνα σκοτώνοντας το 1/3 των κατοίκων. Δυστυχώς η Αθήνα δεν μπόρεσε να ανακάμψει από την πανδημία, χάνοντας την αίγλη που είχε στα χρόνια του Περικλή και αρχίζοντας η περίοδος παρακμής της δημοκρατίας.
Η εξήγηση ως προς το τι προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων Αθηναίων εξακολουθεί να προβληματίζει τους επιστήμονες, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου ανέπτυξαν αρκετές θεωρίες και συνέδεσαν τον λοιμό με δεκάδες σύγχρονες ασθένειες όπως, χολέρα, ελονοσία, ευλογιά, βουβωνική πανώλη και ίσως κάποιο είδος συνδρόμου που οδήγησε σε τοξικό σοκ. Πιο πρόσφατες θεωρίες υποστηρίζουν ότι ήταν ιός Έμπολα, αλλά οι Έλληνες επιστήμονες βρήκαν στοιχεία για τυφοειδή πυρετό.
2. Ο Μαύρος Θάνατος του Μεσαίωνα
Η πανδημία πανούκλας του Μεσαίωνα κατάφερε δυστυχώς να σκοτώσει πολύ κόσμο αποτελώντας ίσως τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή στην ιστορία. Ο δείκτης νησιμότητας ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, ενώ θεωρείται ότι η πανδημίας ξεκίνησε γύρω από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και εξαπλώθηκε γρήγορα στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και σε τμήματα της Ασίας.
Κύριοι φορείς και υπεύθυνοι της εξάπλωσης ήταν οι αρουραίοι που φώλιαζαν στα έγκατα των πλοίων που μετέφεραν σιτηρά. Η πιο καταστροφική στιγμή της πανδημίας ήταν η τετραετία 1347-1351, που σύμφωνα με εκτιμήσεις έφερε τον θάνατο στα 2/3 του πληθυσμού της Ευρώπης. Ο «Μαύρος Θάνατος» προκάλεσε τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων από οποιοδήποτε άλλο γεγονός στην ιστορία.
3.Ο κίτρινος πυρετός του Μέμφις (1878)
Το 1878 οι Κουβανοί που εγκατέλειπαν την πατρίδα τους για να γλιτώσουν από τον πολυετή πόλεμο, μετέφεραν άθελά τους τον κίτρινο πυρετό στην Αμερική με πρώτο σταθμό τη Νέα Ορλεάνη. Πολύ γρήγορα, η νόσος πέρασε τον ποταμό Μισισίπι και εξαπλώθηκε στο Μέμφις. Μέχρι το τέλος του χρόνου, πάνω από 5.000 κάτοικοι του Μέμφις έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι συνολικές απώλειες στην κοιλάδα του Μισισίπι ανήλθαν στις 20.000. …
4.Η επιδημία πολιομυελίτιδας του 1916
Το 1916, πολλές των Η.Π.Α. τέθηκαν σε καταντίνα, αφού μέσα σε λίγους μήνες η πολιτεία της Νέας Υόρκης μόνο είχε πληγεί από 9.000 περιστατικά πολιομυελίτιδας. Το ποσοστό θνησιμότητας ανήλθε στο 25%.
Η ασθένεια προκαλούσε σταδιακή παράλυση και μεταδιδόταν με ταχύτατους ρυθμούς, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών, ενώ το τελευταίο στάδιό της ήταν η παράλυση των μυών του στέρνου. Σε εκείνο το σημείο, ο θάνατος ήταν σχεδόν σίγουρος, καθώς ο ασθενής δεν μπορούσε να αναπνεύσει. Μέχρι την ανακάλυψη του εμβολίου τη δεκαετία του ’50, η πολιομυελίτιδα είχε κοστίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους εντός και εκτός των Η.Π.Α.
5. Ισπανική γρίπη
Η πρώτη μεγάλη πανδημία του 20ου αιώνα θεωρείται η «ισπανική γρίπη», η οποία εξόντωσε πάνω από είκοσι εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο. Η ασθένεια προκλήθηκε από μετάλλαξη του ιού Η1Ν1 και είχε τα συμπτώματα μιας κοινής γρίπης. Δεδομένου αυτού οι γιατροί δεν κατάλαβαν ότι είχαν να κάνουν με μια φονική πανδημία και δεν πρότειναν κανένα προληπτικό μέτρο.
Σημαντικό χαρακτηριστικό της ασθένειας ήταν ότι μόλυνε κυρίως νεαρά άτομα, τα οποία συνήθως δεν περιλαμβάνονται στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, ενώ πολλοί νοσούντες πέθαιναν μέσα ένα 24ωρο. Στη μεγάλη θνησιμότητα συντελούσαν και οι ιατρικές συνθήκες της εποχής, καθώς δεν υπήρχαν αντιβιοτικά, ούτε κατάλληλοι χώροι νοσηλείας.
Οι περισσότεροι που έχαναν τη ζωή τους είχαν πάθει λοίμωξη του αναπνευστικού εξαιτίας της γρίπης. Η ισπανική γρίπη εξαφανίστηκε ξαφνικά το 1919 και διήρκεσε μόλις 18 μήνες. Ήταν όμως αρκετοί για να εξοντώσουν 20 με 40 εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά και πάλι με τα μέσα της εποχής είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια ο αριθμός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου