Η Πόλωση στις Σχέσεις… Ένα ρεαλιστικό Δράμα..της Κωνσταντίνας Σουρίλα

                                                                           

«Η αγάπη είναι ένα είδος τρέλας,

 λέει ο Πλάτωνας, μια ιερή τρέλα…»

Thomas Moore, «Η Φροντίδα της Ψυχής».

Η Πόλωση στις Σχέσεις…

Ένα ρεαλιστικό Δράμα

Χαιρετώ τους αγαπητούς αναγνώστες και τις αναγνώστριες.

Την προηγούμενη εβδομάδα μιλήσαμε για κάποιες μορφές ανώριμης αγάπης, τις συμβιοτικές σχέσεις. Αναλύσαμε τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η ώριμη μορφή αγάπης περνά μέσα από την αγάπη για τον εαυτό μας και ότι στην αληθινή αγάπη τα άτομα μπορούν να υπάρξουν και ΜΑΖΙ και ΧΩΡΙΑ. Ξαναγυρίζουμε πάλι σήμερα στις ανώριμες μορφές αγάπης για να φωτίσουμε μια άλλη πτυχή στο σχετίζεσθαι. Το θέμα της βίας και της εξουσίας.

Ο Thomas Moore στο βιβλίο του «Η Φροντίδα της Ψυχής» αναφέρει ότι «η αγάπη δεν είναι ποτέ απλή όπως φανταζόμαστε, αλλά αντίθετα φέρνει μαζί της αγώνες του παρελθόντος και ελπίδες για το  μέλλον, ενώ είναι φορτωμένη με υλικά που μακρινή σχέση έχουν με το πρόσωπο που είναι το εμφανές αντικείμενο της αγάπης. Νομίζουμε ότι η αγάπη είναι θεραπευτική και ανάλαφρη, ενώ μπορεί να δημιουργήσει βαθειά χάσματα και να οδηγήσει σε άδοξες αποτυχίες.» Πολλές αποτυχίες στη δημιουργία δεσμών μπορεί να προκύψουν από την ασυνείδητη ανάγκη μας για δύναμη και βία. Λέγοντας όμως βία, εννοούμε εδώ τη «βίαιη ορμή για ζωή» όπως υποστηρίζει ο  ThomasMoore στο βιβλίο του «Η Φροντίδα της Ψυχής», από το λατινικό vis. Επομένως, αν θεωρήσουμε τη «βία» ως «ζωτική ορμή» που είναι κάτι πανανθρώπινο για όλους μας, τι συμβαίνει στο ζεύγος όταν υπάρχει βία; Μέχρι ποιο σημείο αυτή η «βία» βρίσκεται στα πλαίσια του φυσιολογικού και πότε φτάνει στα όρια της παθολογίας- σαδισμός;

Όπως αναφέρει ο Thomas Moore (στο «Η Φροντίδα της Ψυχής»), «όταν ένας άνθρωπος βασανίζει κάποιον άλλο, έχει χαθεί η πραγματική δύναμη (δηλαδή το  «Vis»= βία) και έχει αντικατασταθεί από ένα ρεαλιστικό δράμα που είναι επικίνδυνο και για τις δυο πλευρές». Έτσι, εμφανίζεται το δίπολο «εξουσιαστής- εξουσιαζόμενος», αλλιώς «θύμα- θύτης» ή «σαδισμός»- «μαζοχισμός». Εδώ εμφανίζεται η πόλωση στις σχέσεις. Από τη μια έχουμε ανθρώπους που θέλουν να εξουσιάζουν τον Άλλο και εκδηλώνουν βία, με την παθολογική πλέον έννοια. Από την άλλη τα «θύματα» που γίνονται αποδέκτες της βίας.

Τα θύματα επιφανειακά φαίνονται αθώα, σαν να είναι παθητικοί δέκτες της επιθετικότητας του Άλλου. Ωστόσο, δεν συνειδητοποιούν πολλές φορές το δικό τους κομμάτι στη σχέση, τις «παθητικές» μεθόδους εξουσίας που χρησιμοποιούν, δηλαδή την δική τους «παθητική επιθετικότητα». Πολλές φορές τα «θύματα» έχουν μεγάλη δύναμη που δεν τη συνειδητοποιούν, ενώ οι «θύτες» πίσω από το προσωπείο του «σκληρού» ανθρώπου, κρύβουν τις δικές τους αδυναμίες και φόβους. Αυτό που θέλουμε να θίξουμε εδώ είναι ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα από όσο νομίζουμε και ότι όπου υπάρχει θύτης υπάρχει ένα θύμα, αυτή η σχέση δηλαδή έχει πάντα δυο πόλους. Αυτό δεν σημαίνει, σε καμία περίπτωση, ότι δικαιολογούμε τους θύτες.

 Αυτό που θέλουμε να τονίσουμε, είναι ότι όταν ένας άνθρωπος δεν βρίσκει δημιουργικές μεθόδους να εκφράσει την έμφυτη «βίαιη ορμή για ζωή» (βία), όταν δεν αναγνωρίζει και δεν αποδέχεται τα πάθη του, όταν κρατάει μέσα του το θυμό του, τότε αυτός ο θυμός «δυναμώνει και μετατρέπεται σε διαβρωτική μνησικακία και οργή», Thomas Moore(στο «Η Φροντίδα της Ψυχής»).

Συνήθως, παρατηρούμε ότι οι άντρες παίρνουν το ρόλο του θύτη και οι γυναίκες το ρόλο του θύματος, που πολλές φορές μπορεί αυτοί οι ρόλοι να εναλλάσσονται μέσα στη σαδομαζοχιστική σχέση. Σύμφωνα με τον Έριχ Φρόμ (στο «Η Τέχνη της Αγάπης»), όταν η αδυναμία του αρσενικού χαρακτήρα γίνεται πολλή έντονη, «τότε ο σαδισμός γίνεται το κύριο, διεστραμμένο υποκατάστατο του αντρισμού». Ακόμη, αναφέρει ότι «αν η θηλυκή σεξουαλικότητα είναι αδύνατη ή διεστραμμένη, μετατρέπεται σε μαζοχισμό ή κτητικότητα.».

Στο ζευγάρι, όμως, όπου καθένας είναι απλώς ο εαυτός του και αφήνει την ατομικότητά του και τα χαρίσματά του να φανούν αυτό σημαίνει ότι καθένας ακολουθεί τη δική του «ορμή για ζωή», αποδεχόμενος την ανάγκη του να κεντρίζει τον κόσμο με τον δικό του τρόπο ύπαρξης. Επομένως, όταν μπορέσουμε να αποδεχτούμε ότι όλοι έχουμε μέσα μας και τα «σκιερά» κομμάτια της προσωπικότητάς μας και ότι δεν είμαστε πάντα αθώοι. Όταν μπορέσουμε να αφήνουμε αυτή την «βίαιη ορμή για ζωή» (βία), «να γίνει δημιουργικότητα, ατομικότητα, εικονοπλασία και φαντασία», Thomas Moore (στο «Η Φροντίδα της Ψυχής»), τότε θα μπορέσουμε πραγματικά να αποδεχτούμε τον εαυτό μας και να τον αγαπήσουμε με τα καλά και τα κακά του κομμάτια, με τα φωτεινά και τα «σκιερά» του στοιχεία. Αποδεχόμενοι τον εαυτό μας και αγαπώντας τον όπως ΕΙΝΑΙ, θα μπορέσουμε να αποδεχτούμε ότι και οι Άλλοι έχουν τα δικά τους παρόμοια  καλά και κακά στοιχεία και έτσι όπως ΕΙΝΑΙ να τους αγαπήσουμε.

«Αν πραγματικά αγαπώ έναν άνθρωπο, αγαπώ όλους τους ανθρώπους, αγαπώ τον κόσμο, αγαπώ τη ζωή. Αν μπορώ να πω σε κάποιον άλλο «σ’ αγαπώ», πρέπει να είμαι ικανός να πω «αγαπώ σε σένα όλους, αγαπώ μέσα από σένα όλο τον κόσμο, αγαπώ μέσα σε σένα και τον εαυτό μου.».

Έριχ Φρόμ «Η Τέχνη της Αγάπης»

foxmind