MONACHUS MONACHUS, ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΗ!

ΚΕΙΜΕΝΟ/ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΕΛΕΝΗ ΟΡΝΕΡΑΚΗ

Η Μεσογειακή φώκια Monachus monachus, εκτός από την αδιαμφισβήτητη ομορφιά της, έχει και ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό: είναι δείκτης υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και μέρος της πλούσιας βιοποικιλότητας της Ελλάδας. Στα ελληνικά νερά, φιλοξενείται ο μεγαλύτερος πληθυσμός της, που υπολογίζεται περίπου στα 250 με 300 άτομα. Προστάτης της; Η Ελληνική Εταιρία προστασίας της μεσογειακής φώκιας Mom.

H Mom, ιδρύθηκε το 1988, από μια ομάδα νεαρών πτυχιούχων βιολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών. Από τότε, μέχρι σήμερα, εκτός από τη διάσωση και περίθαλψη ατόμων Monachus monachus και την ερευνητική της δράση, έχει κατορθώσει την εγκατάσταση μονίμων ομάδων πεδίου στις Προστατευόμενες Περιοχές, την αγορά του ερευνητικού σκάφους (Οδύσσεια) και τη δημιουργία του μοναδικού στη Μεσόγειο Κέντρου Περίθαλψης Μεσογειακής Φώκιας, στη Στενή Βάλα. Η υπεύθυνη επικοινωνίας της Mom, Πέπη Λαγωνίκα, απάντησε στις ερωτήσεις μας και μας μίλησε για το έργο τους.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που συναντήσατε στην δεκαεννιάχρονη προσπάθεια της MΟm για την προστασία της Μεσογειακής φώκιας;
Το πιο σημαντικό εμπόδιο ήταν και συνεχίζει να είναι η μειωμένη περιβαλλοντική συνείδηση, τόσο σε επίπεδο κυβερνητικό-κρατικό, όσο και σε επίπεδο κοινωνίας. Δεν μπορούμε να μιλάμε για προστασία της Μεσογειακής φώκιας στην Ελλάδα, που αποτελεί και τον σημαντικότερο βιότοπο του είδους παγκοσμίως, χωρίς να υπάρχει ολοκληρωμένη περιβαλλοντική πολιτική και ενώ η λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών παραμένει προβληματική.
Όσο συνεχές και πολυδιάστατο κι αν είναι το έργο μας, αν δεν υπάρχει θέληση από τη μεριά της πολιτείας να διατηρήσει τον φυσικό μας πλούτο, δεν μπορούμε να μιλάμε για πραγματική προστασία.
Πως αντιμετωπίζουν οι Έλληνες την οργάνωσή σας; Υπάρχουν εθελοντές/οικονομική υποστήριξη;
Οι υποστηρικτές μας, μετρούν αισίως τις 7.500 άτομα, αριθμός καθόλου αμελητέος σε αυτούς τους οικονομικά χαλεπούς καιρούς. Τους ευχαριστούμε θερμά!
Στηρίζει το κράτος οικολογικές οργανώσεις σαν τη δική σας; Ποιοι είναι οι κύριοι φορείς χρηματοδότησης της MΟm;
Η αμιγώς οικονομική υποστήριξη της Mom, βασίζεται κυρίως σε προγράμματα της Ε.Ε., των οποίων την υλοποίηση αναλαμβάνει κατόπιν διαγωνισμού. Ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι το πρόγραμμα MOFI που «τρέχουμε» από το 2005 και αφορά τη σχέση της Μεσογειακής φώκιας και των ψαράδων.
Υπάρχουν βέβαια και οι υποστηρικτές μας, όπως προανέφερα, οι οποίοι στηρίζουν το έργο της MOm με συνέπεια.
Όσον αφορά τη στήριξη του κράτους, δυστυχώς τα τελευταία 20 χρόνια, δρα αποσπασματικά απέναντι σε καίρια περιβαλλοντικά ζητήματα. Έτσι, έχουμε το φαινόμενο να έρχονται οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ να αναπληρώσουν τα κενά της πολιτείας!
Υπήρξαν (και αν ναι ποιες) επιπτώσεις στις φώκιες από τις πυρκαγιές του Καλοκαιριού;
Η διάβρωση του εδάφους που προκαλείται από τις πυρκαγιές σε συνδυασμό με τοπικές καταιγίδες, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές κατολισθήσεις. Το αποτέλεσμα είναι η αλλοίωση της παράκτιας ζώνης, που περιλαμβάνει τις σπηλιές και τις παραλίες που χρησιμοποιεί η Μεσογειακή φώκια, ιδιαίτερα τώρα που είναι η αναπαραγωγική περίοδος.
Γενικά, ας έχουμε υπ' όψιν ό,τι συμβαίνει στη στεριά, επηρεάζει και τη θάλασσα και τα θαλάσσια είδη.
Ποιες είναι οι σημαντικότερες απειλές για τη φώκια και τι συμβουλές θα δίνατε στους πολίτες όσον αφορά στις καθημερινές τους δραστηριότητες;
Όλοι να παίξουμε ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος. Από το να χρησιμοποιούμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς περισσότερο, να βάλουμε λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, μέχρι την ενεργό συμμετοχή μας σε δράσεις προστασίας μέσω εθελοντισμού και την άσκηση πολιτικής πίεσης μέσω των τοπικών εκπροσώπων μας., υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε. Το πιο σημαντικό είναι να μένουμε ενήμεροι. Υπάρχουν πολλές πηγές ενημέρωσης πλέον, δεν μπορούμε να λέμε «δεν το ήξερα».
Οι απειλές, τώρα, που αντιμετωπίζει η Μεσογειακή φώκια, έχουν κυρίως να κάνουν με την υποβάθμιση του βιότοπού της, αφού επιβιώνει σε καθαρά και πλούσια σε τροφή νερά και σε περιοχές χωρίς όχληση. Μια άλλη απειλή, είναι η επίδραση της αλιείας, όπως συμβαίνει και με άλλα θαλάσσια είδη. Η τυχαία παγίδευση σε δίχτυα, μπορεί να οδηγήσει σε πνιγμό, ιδιαίτερα τις νεαρές και άρα άπειρες φώκιες. Είναι χαρακτηριστικό, ότι μία στις τρεις νεαρές φώκιες που έχουμε βρει νεκρές, πνίγηκε μέσα σε δίχτυα. Από τις ενήλικες φώκιες που έχουμε βρει νεκρές, οι μισές έπεσαν θύματα ανθρώπινης παρέμβασης, γεγονός που όσο και να έχει περιοριστεί σε ορισμένες περιοχές, συνεχίζει να υπάρχει.
Υπάρχουν πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν στη Μεσόγειο. Γιατί τελικά είναι σημαντική η διάσωση της Monachus monachus;
Η εξαφάνιση των ειδών είναι παγκόσμιο φαινόμενο και οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει, ξεπερνούν τα σύνορα που έχει θέσει ο άνθρωπος. Η τελευταία μαζική εξαφάνιση, γιατί για τέτοια μιλάμε, έγινε πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια. Εμείς, καταφέραμε σε μόλις 500 χρόνια, να εξαφανίσουμε 844 είδη φυτών και ζώων! Σύμφωνα με «μετριοπαθείς» επιστημονικές εκτιμήσεις, αυτός ο ρυθμός είναι 1000 φορές πιο γρήγορος από ποτέ.
Η διατήρηση της βιοποικιλότητας, είτε μιλάμε για είδη, γενετικό υλικό ή οικοσυστήματα, είναι όχι απλά σημαντική, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την ίδια μας την επιβίωση. Οι ψαράδες, ξέρουν εμπειρικά, ότι μια «ήσυχη» θάλασσα δεν είναι καλός οιωνός. Αντίθετα, όπου υπάρχουν μεγάλα θαλάσσια είδη, υπάρχει ισορροπία και υγεία στο σύστημα, κάτι που έχει αποδειχθεί και επιστημονικά. Η Μεσογειακή φώκια, είναι ένα από τα μεγαλύτερα είδη που ζουν στις ελληνικές θάλασσες και χρειάζεται πολλά κιλά τροφής καθημερινά για να επιβιώσει. Με τις θάλασσές μας να αδειάζουν, δεν είναι τυχαίο που η Monachus monachus είναι το Νο 1 απειλούμενο με εξαφάνιση θαλάσσιο θηλαστικό της Ευρώπης.
Προστασία της Μεσογειακής φώκιας άρα, σημαίνει προστασία των ελληνικών θαλασσών.
Όποιος λοιπόν τύχει και δει φωκάκι, ας καλέσει τη MOm στο 210 52 22 888 για να αναφέρει τη θέαση.
Πληροφορίες για την Mom, θα βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.mom.gr
zontanos planitis