Όταν ακούτε το όρο ψυχική υγεία, ο νους σας που πάει? Οι περισσότεροι από μας θα σκεφτόμασταν ότι κάποιος που είναι ψυχικά υγιής, σημαίνει ότι δεν πάσχει από κάποια ψυχική ασθένεια. Αυτό όμως δεν είναι απολύτως σωστό, διότι η ψυχική υγεία αφορά κι εκείνους που τους διακατέχει το καθημερινό άγχος και στρες., όμως μπορεί να είναι λειτουργικός στο περιβάλλον και τις σχέσεις του και μπορεί να ανταποκρίνεται στις πιέσεις και τις απαιτήσεις της ζωής χωρίς να τον «ρίχνει» ολοκληρωτικά. Αυτός που είναι ψυχικά «υγιής» θα λέγαμε ότι είναι το άτομο, το οποίο νιώθει μια συναισθηματική «χαρά», μια ευεξία μια πληρότητα. Αυτό ίσως ακούγεται παράλογο στην εποχή μας, όπου ζούμε σε μια αγχώδης κοινωνία, γεμάτοι στρες και πίεση, με τον χρόνο να συμπιέζεται και καλούμαστε να διεκπεραιώσουμε πολλά πράγματα σε χρόνο μηδέν. Σχεδόν ποτέ δεν φτάνει ο χρόνος και νιώθουμε να πνιγόμαστε, σε ένα αρνητικό περιβάλλον, όπου η πιο σημαντική ατάκα είναι το «ο χρόνος είναι χρήμα». Μπορεί να μην καταφέρνουμε να διώχνουμε εντελώς το άγχος και το στρες, αλλά μπορούμε να τα διαχειριστούμε σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην επηρεάζουν την ζωή μας. Όλοι είμαστε εν δυνάμει «ασθενείς», μη ψυχικά υγιείς όταν αφήνουμε το άγχος να ελέγχει την ζωή μας, να επηρεάζει τις επιλογές μας και εντέλει να μην μας αφήνει να «χαρούμε» την ζωή, όπως θα έπρεπε. Αυτό που βοηθά στην ψυχική ισορροπία είναι να ικανοποιούμαστε με το περιβάλλον μας, και να είμαστε ευχαριστημένοι με τις επιλογές μας. Βέβαια πολλές φορές είναι δύσκολο να συμβεί όταν η ζωή μας παίρνει διαφορετική τροπή από αυτήν που είχαμε σκεφτεί, με αποτέλεσμα να αγχωνόμαστε περισσότερο, να ζούμε με ανασφάλειες, φόβους, πίεση, αβεβαιότητα κ.α. Αυτά όλα επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας, όπως το σκουλήκι καταστρέφει την ποιότητα ενός μήλου, το μήλο μαυρίζει σιγά- σιγά μέσα του και χαλάει. Έτσι και όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα φθείρουν την ψυχική μας υγεία. Όσο πιο γρήγορα αντιδράσουμε, προστατευτούμε από αυτά τόσο πιο εύκολα να επανέλθουμε στα «φυσιολογικά» μας, όπως όταν ψεκάσουμε την μηλιά για να σκοτώσουμε το σκουλήκι, ώστε να δημιουργήσει γερά και νόστιμα μήλα Τα πολλαπλά προβλήματα της καθημερινότητας μπορούν να προκαλέσουν συχνά αγχώδεις διαταραχές, οι οποίες μπαίνουν σαν «διαρρήκτες» μέσα στο υποσυνείδητο μας και «κλέβουν» οτιδήποτε μας φέρνει χαρά, ευεξία, καλή διάθεση, κλέβουν τα όμορφα συναισθήματα μας. Μας κάνουν να παρακολουθούμε από απόσταση την ζωή μας, σαν να παρακολουθούμε μια ταινία, αμέτοχοι περιμένοντας από τους άλλους να γράψουν το σενάριο. Εμείς είμαστε πρωταγωνιστές στην ίδια μας την ζωή, και θα πρέπει να αναλάβουμε δράση, να καθορίσουμε εμείς της ζωής μας.
Κάθε χρόνο αυτοκτονούν 800.000 άνθρωποι παγκοσμίως, με κύρια αιτία την κατάθλιψη. Περίπου 43 εκ. παγκοσμίως πάσχουν από κάποιο ψυχικό νόσημα, με κύρια την κατάθλιψη και την αγχώδης διαταραχή. Η απειλή της ψυχικής υγείας αφορά όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλλου, εθνικότητας και οικονομικής κατάστασης. Οι παράγοντες που απειλούν την ψυχική υγεία είναι: Νευροχημικοί, υπάρχει χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο, τα γονίδια και κληρονομικότητα και τέλος οι εμπειρίες της ζωής και κυρίως οι τραυματικές. Σε μια εποχή όπου το οικονομικό αδιέξοδο είναι για τους περισσότερους μια «μαύρη τρύπα», όπου επιδεινώνει την ψυχική τους υγεία, και μη μπορώντας να ζητήσουν βοήθεια, βυθίζονται σε ένα σκοτεινό πηγάδι με τραγικές πολλές φορές συνέπειες.
Άλλοι θα σκεφτούν, «γιατί να πάω σε ψυχολόγο? Μετά θα έχω το στίγμα του τρελού». Αυτή σκέψη και το ταμπού της κοινωνίας ότι όποιος πάει σε «ψυχίατρο ή ακόμη και σε ψυχολόγο είναι τρελός», αποτρέπει πολλούς από το να ζητήσουν βοήθεια, ενώ ξέρουν ότι κάτι δεν πάει καλά. Προσπαθούν να ξεπεράσουν μόνοι τους το όποιο πρόβλημα έχουν, όμως πολλές φορές χωρίς αποτέλεσμα. Δεν μπορείς να πολεμήσεις έναν δράκο που πετάει φωτιά χωρίς να έχεις ασπίδα. Και χρειαζόμαστε οπωσδήποτε μια ασπίδα, έναν τρόπο διαχείρισης όλων αυτών που συμβαίνουν στην ζωή και γύρω μας.
Τα είδη των ψυχολογικών διαταραχών είναι:
Αγχώδεις διαταραχές: Αγοραφοβία, γενικευμένη διαταραχή άγχους, φοβίες, διαταραχή πανικού, διαταραχή κοινωνικού άγχους. Αλλάζει την συμπεριφορά, την σκέψη του και την διάθεση του, το άτομο νιώθει να πνίγεται, νιώθει δυσφορία, ταχυπαλμία, φόβο, ότι θα πάθει κακό, πανικοβάλλεται, αποφεύγει την πολυκοσμία. κ.α.
Διαταραχές της διάθεσης: Κατάθλιψη, διπολική διαταραχή. Το πάσχων άτομο δεν το ευχαριστεί τίποτα, χάνει το ενδιαφέρον για την ζωή, νιώθει αδυναμία, αλλάζει την συμπεριφορά και την αντίληψη του, νιώθει άδειο, πολλές φορές σκέφτεται ότι δεν υπάρχει λόγο να ζει, έχει τάσεις αυτοκτονίας, μιλά συχνά για τον θάνατο. Στην διπολική διαταραχή αυτά τα συναισθήματα και οι αντιλήψεις συναλλάσσονται ανά χρονικά διαστήματα με υπερβολική ενέργεια, μεγάλη πίστη στον εαυτό του, δεν έχει φόβο και μπορεί να προβεί σε ακραίες κι επικίνδυνες καταστάσεις, όταν είναι στα «πάνω», του.
Ψυχωτικές διαταραχές: Κυρίως σχιζοφρένεια. Το άτομο έχει μια διαστρεβλωμένη αντίληψη για τον εαυτό του και τους γύρω του, έχει παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις, φοβάται ότι οι άλλοι συνωμοτούν εναντίον του, νιώθει παράνοια, νιώθει ότι ακούει φωνές στο κεφάλι του.
Στρες και άγχος
Δύο όροι που συχνά συγχέονται ή ταυτίζονται, αν κι έχουν καμιά φορά παρόμοια συμπτώματα, είναι δυο διαφορετικοί όροι. Το στρες είναι κάτι φυσιολογικό, καμιά φορά δημιουργικό, μια φυσιολογική αντίδραση σε κάποιο στρεσογόνο παράγοντα. Κατά την ώρα που νιώθουμε στρες απελευθερώνεται αδρεναλίνη στην κυκλοφορία του αίματος, ώστε να μπορέσουμε να πάρουμε γρήγορες αποφάσεις, να ανταποκριθούμε σε κάτι ή να είμαστε σε εγρήγορση. Όταν όμως αφήνουμε το στρες ανεξέλεγκτο να επηρεάζει την ζωή μας μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά προβλήματα ή σε αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη. Το άγχος πολλές φορές είναι αποτέλεσμα του χρόνιου στρες, μοιάζει περισσότερο με τον φόβο, διότι όταν είμαστε αγχωμένοι νιώθουμε φόβο για μια κατάσταση που δεν γνωρίζουμε, και νιώθουμε αδύναμοι να αντιδράσουμε, πολλές φορές το άγχος είναι γενικευμένο και δεν προκαλείται από κάτι συγκεκριμένο, μια παθολογική κατάσταση όπου οδηγεί κι αυτή σε διαταραχές.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας μας θυμίζει ότι δεν πρέπει να θεωρούμε την επιλογή του ψυχολόγου ως «μόδα», κι ότι είναι κάτι απαραίτητο για πολλούς, εφ' όσον ζούμε σε ένα περιβάλλον όπου «βομβαρδιζόμαστε» συνεχώς από αρνητικά συναισθήματα, μηνύματα άγχους και κατάθλιψης όπου μας επηρεάζουν, υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που νιώθουν αδύναμοι να ανταπεξέλθουν στις πιέσεις που βιώνουν και το ταμπελάκι του «τρελού», τους αποτρέπει να ζητήσουν βοήθεια, με αποτέλεσμα να νιώθουν αβοήθητοι, να πνίγονται και να απελπίζονται. Ας μάθουμε ότι το να πας σε έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο δεν είναι κακό, διότι αυτοί ξέρουν πως να σε «βάλουν» ξανά στον δρόμο σου, όσο πιο γρήγορα γίνει αυτό τόσο πιο εύκολα θα ξεφύγεις από την παγίδα που μαγκώνει την ψυχή σου, και θα γλυτώσεις από κάτι χειρότερο, τις ψυχολογικές διαταραχές.
Άλλοι θα σκεφτούν, «γιατί να πάω σε ψυχολόγο? Μετά θα έχω το στίγμα του τρελού». Αυτή σκέψη και το ταμπού της κοινωνίας ότι όποιος πάει σε «ψυχίατρο ή ακόμη και σε ψυχολόγο είναι τρελός», αποτρέπει πολλούς από το να ζητήσουν βοήθεια, ενώ ξέρουν ότι κάτι δεν πάει καλά. Προσπαθούν να ξεπεράσουν μόνοι τους το όποιο πρόβλημα έχουν, όμως πολλές φορές χωρίς αποτέλεσμα. Δεν μπορείς να πολεμήσεις έναν δράκο που πετάει φωτιά χωρίς να έχεις ασπίδα. Και χρειαζόμαστε οπωσδήποτε μια ασπίδα, έναν τρόπο διαχείρισης όλων αυτών που συμβαίνουν στην ζωή και γύρω μας.
Τα είδη των ψυχολογικών διαταραχών είναι:
Αγχώδεις διαταραχές: Αγοραφοβία, γενικευμένη διαταραχή άγχους, φοβίες, διαταραχή πανικού, διαταραχή κοινωνικού άγχους. Αλλάζει την συμπεριφορά, την σκέψη του και την διάθεση του, το άτομο νιώθει να πνίγεται, νιώθει δυσφορία, ταχυπαλμία, φόβο, ότι θα πάθει κακό, πανικοβάλλεται, αποφεύγει την πολυκοσμία. κ.α.
Διαταραχές της διάθεσης: Κατάθλιψη, διπολική διαταραχή. Το πάσχων άτομο δεν το ευχαριστεί τίποτα, χάνει το ενδιαφέρον για την ζωή, νιώθει αδυναμία, αλλάζει την συμπεριφορά και την αντίληψη του, νιώθει άδειο, πολλές φορές σκέφτεται ότι δεν υπάρχει λόγο να ζει, έχει τάσεις αυτοκτονίας, μιλά συχνά για τον θάνατο. Στην διπολική διαταραχή αυτά τα συναισθήματα και οι αντιλήψεις συναλλάσσονται ανά χρονικά διαστήματα με υπερβολική ενέργεια, μεγάλη πίστη στον εαυτό του, δεν έχει φόβο και μπορεί να προβεί σε ακραίες κι επικίνδυνες καταστάσεις, όταν είναι στα «πάνω», του.
Ψυχωτικές διαταραχές: Κυρίως σχιζοφρένεια. Το άτομο έχει μια διαστρεβλωμένη αντίληψη για τον εαυτό του και τους γύρω του, έχει παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις, φοβάται ότι οι άλλοι συνωμοτούν εναντίον του, νιώθει παράνοια, νιώθει ότι ακούει φωνές στο κεφάλι του.
Στρες και άγχος
Δύο όροι που συχνά συγχέονται ή ταυτίζονται, αν κι έχουν καμιά φορά παρόμοια συμπτώματα, είναι δυο διαφορετικοί όροι. Το στρες είναι κάτι φυσιολογικό, καμιά φορά δημιουργικό, μια φυσιολογική αντίδραση σε κάποιο στρεσογόνο παράγοντα. Κατά την ώρα που νιώθουμε στρες απελευθερώνεται αδρεναλίνη στην κυκλοφορία του αίματος, ώστε να μπορέσουμε να πάρουμε γρήγορες αποφάσεις, να ανταποκριθούμε σε κάτι ή να είμαστε σε εγρήγορση. Όταν όμως αφήνουμε το στρες ανεξέλεγκτο να επηρεάζει την ζωή μας μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά προβλήματα ή σε αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη. Το άγχος πολλές φορές είναι αποτέλεσμα του χρόνιου στρες, μοιάζει περισσότερο με τον φόβο, διότι όταν είμαστε αγχωμένοι νιώθουμε φόβο για μια κατάσταση που δεν γνωρίζουμε, και νιώθουμε αδύναμοι να αντιδράσουμε, πολλές φορές το άγχος είναι γενικευμένο και δεν προκαλείται από κάτι συγκεκριμένο, μια παθολογική κατάσταση όπου οδηγεί κι αυτή σε διαταραχές.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας μας θυμίζει ότι δεν πρέπει να θεωρούμε την επιλογή του ψυχολόγου ως «μόδα», κι ότι είναι κάτι απαραίτητο για πολλούς, εφ' όσον ζούμε σε ένα περιβάλλον όπου «βομβαρδιζόμαστε» συνεχώς από αρνητικά συναισθήματα, μηνύματα άγχους και κατάθλιψης όπου μας επηρεάζουν, υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που νιώθουν αδύναμοι να ανταπεξέλθουν στις πιέσεις που βιώνουν και το ταμπελάκι του «τρελού», τους αποτρέπει να ζητήσουν βοήθεια, με αποτέλεσμα να νιώθουν αβοήθητοι, να πνίγονται και να απελπίζονται. Ας μάθουμε ότι το να πας σε έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο δεν είναι κακό, διότι αυτοί ξέρουν πως να σε «βάλουν» ξανά στον δρόμο σου, όσο πιο γρήγορα γίνει αυτό τόσο πιο εύκολα θα ξεφύγεις από την παγίδα που μαγκώνει την ψυχή σου, και θα γλυτώσεις από κάτι χειρότερο, τις ψυχολογικές διαταραχές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου