Λογική και συναίσθημα

Το μυαλό και η καρδιά αποφάσισαν να κάνουν διάλογο, διότι πολλές φορές συγκρούονται. Τον λόγο πήρε το μυαλό και είπε «Εγώ λειτουργώ με την λογική, και πολλές φορές εσύ με παρασέρνεις με το συναίσθημα σου κι άλλες φορές με ακυρώνεις».  «Ναι γιατί ό,τι δημιουργώ εγώ με το συναίσθημα μου, εσύ το καταστρέφεις», αποκρίθηκε η καρδιά. Το μυαλό απάντησε «Μερικές φορές ναι, υπερβάλλω με την λογική μου και μπορεί να καταστρέψω σχέσεις και φιλίες, αλλά ξεχνάς κάτι σημαντικό», «Τι πράγμα?, ρώτησε η καρδιά και το μυαλό της απάντησε «Κάθε φορά που πληγώνεσαι, κάθε φορά που πέφτεις και τσακίζεσαι από το συναίσθημα σου, εγώ με την λογική μου σε σηκώνω όρθια, σε κάνω να στέκεσαι στα πόδια σου ξανά».

Τι είναι όμως η λογική και τι το συναίσθημα? Ας ξεκινήσουμε από την λογική. Η λογική είναι η ικανότητα του νου να σκέφτεται και να μελετά καταστάσεις, και τέλος να καταλήγει σε κάποια συμπεράσματα. Η λογική είναι συνώνυμο της σύνεσης, αντίθετο του παράλογου. Κάποιο άτομο με λογική δεν θα προβεί σε ακραίες η υπερβολικές πράξεις, δεν θα κάνει καμιά τρέλα, όπως θα λέγαμε απλά. Η λογική είναι αυτό που κρατά τον άνθρωπο στο «σωστό» μονοπάτι, η αυτοσυγκράτηση για να μην ξεφεύγει. Όμως η υπερβολική λογική μπορεί να καταστρέψει τις διαπροσωπικές σχέσεις, διότι οι υπερβολικά λογικοί άνθρωποι αναπτύσσουν την τάση να υπεραναλύουν τα πάντα. Οι σχέσεις, είτε ερωτικές, είτε φιλικές ή οτιδήποτε άλλο είναι, δεν χρειάζονται υπερβολικές αναλύσεις, διότι γίνονται πολύπλοκες. Για να λειτουργήσει μια σχέση το μόνο που χρειάζεται είναι αληθινά συναισθήματα, και να παραμένει απλή. Δεν χρειάζεται πολύπλοκες αναλύσεις και γρίφους λογικής, σαν να είναι ένα τεστ φυσικής ή μαθηματικών. Αυτό κουράζει τους ανθρώπους, οι οποίοι θέλουν να να ζήσουν την σχέση, το τώρα το σήμερα κι όχι να προσπαθήσουν να λύνουν τους γρίφους της λογικής του άλλου, νιώθοντας ότι διαγωνίζονται, δίνοντας εξετάσεις στο σχολείο της ζωής.

Ας πάμε τώρα στο συναίσθημα, το συναίσθημα λοιπόν, είναι κάτι για το οποίο ψυχολόγοι και φιλόσοφοι έριζαν για πάνω από έναν αιώνα. Στο λεξικό της Οξφόρδης ορίζεται ως «Οποιαδήποτε αναταραχή ή αναστάτωση του νου, αίσθημα, πάθος, οποιαδήποτε σφοδρή ή εξημμένη ψυχική κατάσταση». Με άλλα λόγια, είναι αυτό που ένας άνθρωπος  «αισθάνεται», όχι ως απλή αίσθηση, αλλά ως κάτι βαθύ κι εσωτερικό που επιδρά στην «ψυχή» και κατά συνέπεια στο σώμα. Το συναίσθημα είναι ένα σύνολο θετικών και αρνητικών συναισθημάτων, πολλές φορές δεν νιώθουμε ένα συναίσθημα άλλα ένα μείγμα διαφόρων συναισθημάτων, καμιά φορά αρνητικά και θετικά συναισθήματα μπλέκονται αναμεταξύ τους και μας κάνουν να νιώθουμε μπερδεμένοι.  Τα θετικά συναισθήματα είναι αυτά, τα οποία απαρτίζουν το ουράνιο τόξο στον ουρανό της ψυχής με κυριότερο την αγάπη κι ακολουθούν, η ευτυχία, ο ενθουσιασμός, η έκπληξη, η τρυφερότητα, ο θαυμασμός. Τα αρνητικά συναισθήματα δημιουργούν τα σύννεφα και την βροχή στον ουρανό της ψυχής, με κυριότερο τον θυμό κι ακολουθούν ο φόβος, η λύπη, το μίσος, η ζήλια, η θλίψη.  Είπαμε ότι η λογική είναι το αντίθετο του παράλογου. Το συναίσθημα, όταν κυρίως είναι αρνητικό καλύπτεται υπό τον μανδύα του παράλογου, του παρορμητικού, άρα συναίσθημα και λογική είναι δυο όροι αντίθετοι. Όταν ένας άνθρωπος λειτουργεί κυρίως με το συναίσθημα μπορεί να γίνει παρορμητικός και να κάνει κάτι που θα το μετανιώσει, για παράδειγμα, μια κοπέλα θύμωσε τόσο πολύ με τον πρώην της που ήθελε να του καταστρέψει το αυτοκίνητο. Τι είναι αυτό που την κράτησε από να προβεί σε μια τέτοια  ακραία πράξη?», η λογική φυσικά. Η λογική είναι αυτό που κρατά τον άνθρωπο νηφάλιο και τον εμποδίζει να μεθύσει από τα έντονα συναισθήματα του.

Λογική και συναίσθημα, το ένα αναιρεί το άλλο, αλλά ίσως και το ένα να συμπληρώνει το άλλο, ας φροντίσουμε εμείς γι αυτό. Λένε ότι δεν μπορείς να απολαύσεις την ζωή όταν την αντικρίζεις υπό το πρίσμα της λογικής, θα συμφωνήσω.  Αλλά θα συμπληρώσω ότι χωρίς την λογική, δεν μπορείς να ανταπεξέλθεις στα εμπόδια που σου στήνει η ζωή, τα ψυχολογικά κυρίως. Το συναίσθημα και η λογική οφείλουν να ναι πιασμένα χέρι –χέρι, να βρίσκονται σε αρμονία, κι όχι να αλληλοκαταργούνται φέρνοντας ανατροπές και αναστατώσεις στην ζωή μας. 

Η λογική είναι το αριστερό πόδι της ψυχής και το συναίσθημα το δεξί. Δεν μπορεί να προχωρήσει στο μονοπάτι που προορίζεται γι αυτή, όπως ένας άνθρωπος δεν μπορεί να περπατήσει με ένα πόδι. Γι αυτό λοιπόν, βάλε οδηγό την καρδιά σου και συνοδηγό το μυαλό σου και απόλαυσε το ταξίδι που διάλεξες στην ζωή σου.