Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ ( Του Γιώργου Πλακιά)

ΥΠΟΘΕΣΗ

Είναι γνωστό ότι όλα τα βιολογικά φαινόμενα διέπονται από απόλυτο ντετερμινισμό, ήτοι εξυπηρετούν κάποια βιολογική σκοπιμότητα που συνυφαίνεται άρρηκτα με τα ένστικτα της αυτοσυντήρησης και της αναπαραγωγής.

Επομένως και ο ύπνος, ως πρωτεύον βιολογικό φαινόμενο, θα πρέπει να υπακούει σε κάποια βιολογική νομοτέλεια, η οποία δεν είναι άλλη από την αδήριτη ανάγκη ανανέωσης των ζωτικών δυνάμεων του οργανισμού, άνευ της οποίας θα ήταν αδύνατη η διατήρηση της ζωής.

Επειδή, όμως, ένας ήσυχος και επαρκής ύπνος θα ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί σε ένα περιβάλλον έμπλεο εσωτερικών και εξωτερικών ερεθισμών, η ζωντανή ύλη δημιούργησε το όνειρο ως ασφαλιστική δικλίδα του ύπνου. Δηλαδή επιφύλαξε στο όνειρο το ρόλο του φύλακα – άγγελου του ύπνου.

Έτσι, κάθε ερεθισμός που θα προκαλούσε ακαριαία τη διακοπή του ύπνου, μεταμφιέζεται μέσω του ονείρου σε ακίνδυνη διαταρακτική αιτία του ύπνου. Όταν, όμως, η ένταση του ερεθισμού αυξάνει επικίνδυνα, τότε ο ερεθισμός μεταλλάσσεται σε εφιάλτη που προκαλεί ακαριαία την αφύπνιση του οργανισμού.

Η υπόθεση αυτή επαληθεύτηκε με το εξής απλό πείραμα:

Την ώρα που κοιμόταν η αδερφή μου, πλησίασα προοδευτικά στην παλάμη του χεριού της ένα αναμμένο κερί, για να προκαλέσω ερεθισμό προϊούσης έντασης. Όταν η φλόγα του κεριού έφτασε σε απόσταση 4 εκατοστών από την παλάμη του χεριού, η αδελφή μου ξύπνησε με εφιάλτη.

Ιδού το όνειρο που είδε:

«Με εντολή της μητέρας πήγα να κάψω το φούρνο, για να ψήσουμε το ψωμί. Όταν η φλόγα της φωτιάς άρχισε να ξεχειλίζει από το στόμιο του φούρνου, κάποια ανθρώπινη φιγούρα με έσπρωχνε με ένα παλούκι από πίσω προς το μέρος της φλόγας, και παρά λίγο να καώ. Τη στιγμή εκείνη ξύπνησα τρομαγμένη»

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Από το πείραμα αυτό συνάγεται ότι η γενεσιουργός αιτία των ονείρων είναι οι εσωτερικοί ή εξωτερικοί ερεθισμοί, οι οποίοι άλλως θα προκαλούσαν ακαριαία τη διακοπή του ύπνου. Γενικά, ό,τι προκαλεί αϋπνία στο ξύπνιο, γίνεται γενεσιουργός αιτία ονείρων κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Η γλώσσα του ονείρου είναι αλληγορική. Τα υλικά, με τα οποία πλέκεται το όνειρο, αντλούνται:

Πρώτον από την πρόσκαιρη μνήμη, στην οποία καταγράφονται τα πρόσφατα γεγονότα, συμβάντα, συναισθήματα και πεπραγμένα του υποκειμένου.

Δεύτερον από τη μακροπρόθεσμη μνήμη, στην οποία είναι αποτυπωμένα όλα εκείνα τα δεδομένα, τα οποία μπορούν να ανακληθούν στη συνείδηση, χρείας τυχούσης.

Τρίτον από το ασυνείδητο, στο οποίο είναι απωθημένα όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία έχουν διαγραφεί ολοσχερώς από τη μνήμη.

Η επιλογή των στοιχείων, με τα οποία υφαίνεται η πλοκή του ονείρου, γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτά να στοιχειοθετούν ένα σενάριο που να αντικαθρεφτίζει με ενάργεια τόσο το ποιόν της διαταρακτικής αιτίας του ύπνου, όσο και το συναίσθημα, το οποίο αυτή προκαλεί στο υποκείμενο.

Γι’ αυτό, όπως απέδειξα και πειραματικά, ο ίδιος ερεθισμός, ασκούμενος σε διαφορετικά υποκείμενα, δεν παράγει όνειρα με την ίδια πλοκή και την ίδια λεκτική επένδυση. ¨Όλα, όμως, τα όνειρα που έχουν την ίδια γενεσιουργό αιτία, παρά τη διαφορετική πλοκή τους, προκαλούν στα υποκείμενά τους το ίδιο συναίσθημα.

Επομένως, το κλειδί της ορθής ερμηνείας ενός ονείρου δεν είναι η λεκτική του επένδυση, αλλά το προκαλούμενο στο υποκείμενο συναίσθημα ή αίσθημα ( φόβος, άγχος, δυσφορία, οργή, αγανάκτηση, απελπισία, στενοχώρια, πλήξη, αγανάκτηση, ασφυξία, πόνος, πείνα, δίψα, πίεση για ούρηση ή αφόδευση, λύπη, χαρά, ευφορία, ευτυχία, αγάπη, έρωτας κ. ά).

Δεδομένου ότι το συναίσθημα είναι παράγωγο της διαταρακτικής αιτίας του ύπνου, είναι πολύ εύκολο να εντοπίσουμε την εν λόγω αιτία.

Πολλοί πιστεύουν ότι τα όνειρα έχουν προφητική σημασία. Δεδομένου, όμως, ότι η γενεσιουργός αιτία του ονείρου προηγείται αυτού και αναφέρεται στο παρόν ή στο παρελθόν, είναι αδύνατον να έχει οποιαδήποτε αιτιώδη συνάφεια με μελλοντικά γεγονότα. Ακόμα και στις εξαιρετικές εκείνες περιπτώσεις που δείχνουν πως κάποια όνειρα βγαίνουν αληθινά, δεν πρόκειται παρά για διαβολικές συμπτώσεις.

Τέλος, υπάρχουν και περιπτώσεις, όπου τα οιονεί επαληθευόμενα όνειρα, δεν είναι παρά αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Τούτο συμβαίνει, όταν η γενεσιουργός αιτία ενός ονείρου είναι μια έμμονη ιδέα του υποκειμένου. Επί παραδείγματι, όταν κάποιος έχει την έμμονη ιδέα ότι πάσχει από καρκίνο, τελικά θα προσβληθεί από καρκίνο, γιατί το υποσυνείδητο τείνει να πραγματοποιήσει το περιεχόμενο κάθε έμμονης ιδέας.