Yperdimios: Γόησσα (μπάλα) 80 ετών!

Περιμένοντας τις μεγάλες στιγμές από τα γήπεδα της Αφρικής, η «Ζούγκλα» επιχειρεί μέσα από αυτό το κομμάτι «μνήμης και γοητείας», να θυμίσει συνοπτικά κάποιες λεπτομέρειες από την 80χρονη Ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου, που άφησαν τα χνάρια τους στις καρδιές των φιλάθλων όλου του κόσμου και που υποχρέωσαν αρκετούς διανοούμενους (με πρώτο και καλύτερο τον Γαλλοαλγερινό νομπελίστα Αλμπέρ Καμύ) να αποδεχθούν ότι το να παίζεις ποδόσφαιρο είναι μια ύψιστη τιμή ενεργητικότητας και αξίας.

Τα βασικά στοιχεία είναι -από τις κατά καιρούς λεπτομερείς εκδόσεις- γνωστά. Πρώτη εμφάνιση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1908. Δεκατρία χρόνια μετά, ο Ζιλ Ριμέ, πρώτος πρόεδρος της FIFA, εμπνεύστηκε την δημιουργία του Παγκοσμίου Κυπέλλου και, στις 7 Ιουλίου του 1930, δεκατρείς εθνικές ομάδες μπαίνουν στην κληρωτίδα. Όμιλοι τέσσερις, διοργανώτρια χώρα Ουρουγουάη, παρθενικό ματς αυτό μεταξύ Γαλλίας – Μεξικού 4-1. Το τρόπαιο κατέκτησε η γηπεδούχος Ουρουγουάη, επιτυχία που θα επαναλάβει το 1950, επικρατώντας στο Μαρακανά της Βραζιλίας! Όμως, αυτή η σπουδαία μεταξύ των δύο πολέμων ομάδα, δεν ξαναφάνηκε στο προσκήνιο. Προφανώς, δεν κατάφερε να αναδείξει γκολτζή της κλάσης του βιρτουόζου Σκιαφίνο.

Η Βραζιλία (πέντε φορές πρωταθλήτρια) παραμένει η κορυφαία εθνική ομάδα σε τίτλους αλλά και ποιότητα. Κι αυτό κρίνεται εντελώς φυσιολογικό, αφού, όπως έχει γραφεί «στη Βραζιλία παίζουν καλή μπάλα ακόμη και οι περιπτεράδες»! Πέντε φορές πρωταθλητές κόσμου αναδείχθηκαν οι «Καριόκας», προσφέροντας στο κοινό ποδοσφαιριστές αληθινής λάμψης. Ο Πελέ παραμένει κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών, αν και δεν είναι λίγοι αυτοί οι οποίοι προτιμούν τον «αλητήριο» Μαραντόνα, από τον μεθοδικό και πολιτικάντη Ντον Νασιμέντο.

Πελέ ή Μαραντόνα, λοιπόν; Ένα στοιχείο που θα παρατεθεί θα βοηθήσει να καταλήξετε κάπου. Ο Πελέ διέθετε σχεδόν τα πάντα. Ταχύτητα, τεχνική, έμπνευση, αποτελεσματικότητα, ομαδικότητα. Όμως, όσο αγωνίστηκε με τα χρώματα της εθνικής ομάδας, διέθετε κάτι που δεν είχε ποτέ ο Μαραντόνα: το πλήθος των ποιοτικών συμπαικτών. Δεν είναι υπερβολή να υποστηριχτεί ότι συχνά οι Γκέρσον, Τοστάο, Γκαρίντσα, παίκτες εξαιρετικοί, αγωνίζονταν -όλοι τους- για τον Πελέ. Αντίθετα, ο Μαραντόνα υπήρξε ο σπουδαίος, αλλά μόνος ή σχεδόν μόνος. Ήταν αυτός που είχε ορίσει η μοίρα του να παίρνει την ομάδα «στις πλάτες του»!

Η Ιταλία (4 κούπες), χάρη στις σούπερ επιτυχίες της το 1934 και το 1938, έβαλε τις βάσεις, ώστε να πλασαριστεί σήμερα στη δεύτερη θέση τροπαίων. Το πώς τα κατάφερε το 1982 (στην Ισπανία) και το 2006 (μεγάλε Μάρκο Ματεράτσι!) είναι γνωστό από την τηλεοπτική μας μνήμη. Όμως, στα χρόνια του Μεσοπολέμου, αυτή η ομάδα διέθετε έναν κυνηγό, ο οποίος αναδείχτηκε Θρύλος! Γκιουζέπε Μεάτσα. Μόνος του μπορούσε να ανατρέψει την αντίπαλη άμυνα και να αχρηστέψει τα πλάνα του αντίπαλου προπονητή. Ακολούθησαν πλήθος σπουδαίων παικτών (Αλεσάντρο Ματσόλα, Τζάνι Ριβέρα, Ρομπέρτο Μπονισένια, Ντίνο Τζοφ, Μικελάντζελο Αντονιόνι), όμως ουδείς από αυτούς πλησίασε την αξία του Μεάτσα.

Το 1954, η Γερμανία (τρεις φορές πρωταθλήτρια στα ελβετικά γήπεδα, διέθετε πολύ δυνατή και «πεισματάρα» ομάδα, αλλά δεν ήταν καλύτερη από την Ουγγαρία. Κι όμως, στον τελικό τα κατάφερε, στον πλέον άδικο αγώνα όλων των εποχών. Ο Φέρνετς Πούσκας και ο Γιόχαν Κρόιφ υπήρξαν ποδοσφαιρικές αξίες που δεν σήκωσαν το τρόπαιο, αν και το άξιζαν. Για την Ουγγαρία, η μοίρα της (στον τελικό) ήταν προδιαγεγραμμένη, αφού στα τελευταία είκοσι λεπτά με παίκτες τραυματίες και καταπονημένους δεν άντεξε την αντεπίθεση των Γερμανών.

Για την Ολλανδία του Κρόιφ, ομάδα που βρέθηκε σε δύο τελικούς αλλά ηττήθηκε, έχουν καταγραφεί βάσιμα παράπονα. Και δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο το εξής στοιχείο. Και τις δύο φορές, αυτή η υπέροχη πορτοκαλί μηχανή απέτυχε με αντίπαλο τη διοργανώτρια χώρα! Εδικά το 1978, στην Αργεντινή του δικτάτορα Βιντέλα, αρκεί να θυμηθούμε τον διασυρμό του Περού στον ημιτελικό με τους γηπεδούχους. Δέχτηκαν όσα γκολ χρειαζόταν η Αργεντινή για να προχωρήσει…

Η Αργεντινή προσπαθεί μετά το 1986 (και την άδοξη έξοδο του Μαραντόνα από την ενεργό δράση) να κερδίσει το τρίτο της τρόπαιο όμως, κάτι της λείπει. Το ότι άλλες δύο φορές έμεινε στη δεύτερη θέση κάτι σημαίνει. Όσο για τις γειτονικές Αγγλία και Γαλλία, κατάφεραν να κερδίσουν από μία φορά (το 1966 και το 1998, αντίστοιχα), αλλά αυτό έγινε σε γήπεδα της χώρας τους. Και στους δύο τελικούς, αυτών των διοργανώσεων, οι τίτλοι συνοδεύτηκαν από μπόλικο παρασκήνιο και αμφισβήτηση, με την αδυναμία του Ρονάλντο στο Παρίσι να σταθεί στα πόδια του.

Στο Λονδίνο, η Γερμανία ήταν ισάξια, όμως, στην κρίσιμη στιγμή, η διαιτησία την αδίκησε και μετρήθηκε υπέρ των Άγγλων ένα γκολ, χωρίς η μπάλα να έχει περάσει ολόκληρη τη γραμμή. Από τότε συνέβησαν δύο πολύ σημαντικά πράγματα. Πρώτο, τα δοκάρια από ξύλινα (και με ορθές γωνίες) αντικαταστάθηκαν από στρογγυλά. Δεύτερο, οι Γερμανοί ποτέ δεν παραδέχτηκαν την ήττα τους. Μάλιστα, είχε ακουστεί πως, για αρκετά χρόνια μετά, οι υπεύθυνοι της γερμανικής Ομοσπονδίας, σχεδόν μία φορά τον μήνα έβλεπαν την τηλεοπτική εικόνα ψάχνοντας τις λεπτομέρειες χιλιοστό προς χιλιοστό… Αυτή η αδικία, που ωφέλησε την Αγγλία, ίσως την ακολουθεί από τότε σαν «υπαρκτό φάντασμα». Αλήθεια: πότε κατάφερε να διακριθεί μετά το 1966 η ομάδα της χώρας που ανακάλυψε το ποδόσφαιρο;

Σημειολογικά, να αναφερθεί εδώ ότι η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα που ιδρύθηκε στον πλανήτη Γη, ονομάζεται Σέφιλντ, το 1857, για να ακολουθήσει τρία χρόνια μετά η Μόναχο, 1860.