23 ΑΙΩΝΕΣ ΜΕΤΑ.....

Το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας ανοίγει τις πύλες του για το κοινό 23 αιώνες μετά την τελευταία του παράσταση. Πρώτη "οικοδέσποινα" στη νέα θεατρική εποχή του θα είναι η Λυδία Κονιόρδου, η οποία θα παρουσιάσει, στις 29 Αυγούστου, μονολόγους του Ευριπίδη, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Θοδωρή Γκόνη.

Με την παραπάνω εκδήλωση, που θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μόλις 200 θεατές, θα εγκαινιαστεί το αποκαταστημένο πλέον θέατρο, οι εργασίες στο οποίο έγιναν από τη ΙΘ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

"Με την αποκατάστασή του το θέατρο γίνεται και πάλι προσβάσιμο για τους επισκέπτες, οι οποίοι μπορούν πλέον να κατανοήσουν τη μορφή και τη λειτουργία του", εξηγεί στο ΑΠΕ- ΜΠΕ η Χρύσα Καραδήμα, αρχαιολόγος της ΙΘ' ΕΠΚΑ. "Ελπίζουμε ότι μελλοντικά και εφόσον ολοκληρωθούν οι έρευνες και οι εργασίες στο μνημείο, θα μπορεί αυτό να φιλοξενεί εκδηλώσεις σε σταθερή βάση", προσθέτει.

Η αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου

Το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας βρίσκεται στα νότια του ομώνυμου χωριού, στη θέση "Καμπάνα", στο νομό Ροδόπης. Η ύπαρξή του ήταν γνωστή ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν οικοδομικό υλικό από το θέατρο χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του δημοτικού σχολείου του σύγχρονου χωριού.

Η ανασκαφή του αρχαίου θεάτρου άρχισε το 1981 και διακόπηκε το 1994. Από το 2000 συνεχίζεται με υπεύθυνη την αρχαιολόγο Χρύσα Καραδήμα.

Το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας έχει τρεις κύριες οικοδομικές φάσεις. Μάλιστα, βρισκόταν σε συνεχή χρήση από την ελληνιστική εποχή μέχρι τον 4ο αιώνα μ.χ., ενώ την περιορισμένη χρήση στην παλαιοχριστιανική εποχή μαρτυρούν τα λιγοστά αρχιτεκτονικά μέλη και νομίσματα αυτής της εποχής που οριοθετούν και το τέλος της λειτουργίας του μνημείου, το οποίο εγκαταλείπεται στο χρόνο και μετατρέπεται σε νεκροταφείο κατά τους επόμενους αιώνες.

Η αρχική φάση του ανάγεται στους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους (τέλος 4ου- αρχές 3ου αιώνα π.Χ.). Από τη φάση αυτή σώζονται το κοίλο, τρεις σειρές εδωλίων, οι μαρμάρινες προεδρίες (τιμητικές θέσεις), οι ημικίονες του προσκηνίου και ο αποχετευτικός αγωγός. Υπολογίζεται ότι το θέατρο είχε χωρητικότητα 2.500- 3.000 θεατές.

Ακολουθεί η ρωμαϊκή φάση, οπότε επεκτάθηκε η ορχήστρα και, αφού αφαιρέθηκαν οι τιμητικές θέσεις, το θέατρο μετατράπηκε σε αρένα, ενώ προστέθηκε και προστατευτικό θωράκιο με κιγκλιδώματα απαραίτητα για την προστασία των θεατών. Μάλιστα, για να αυξηθεί ο διαθέσιμος χώρος της αρένας αποσυναρμολογήθηκαν οι προεδρίες. Από τη φάση αυτή σώζονται το θωράκιο της αρένας, η κάλυψη του αγωγού της ορχήστρας από υλικό σε δεύτερη χρήση και το σκηνικό οικοδόμημα.

Από την τρίτη φάση των υστερορωμαϊκών χρόνων, οπότε το μνημείο λειτουργούσε και πάλι αποκλειστικά ως αρένα, σώζονται τμήματα του θωρακίου της αρένας και ο τοίχος που έφραξε τη δυτική πάροδο.

Όπως τονίζει η κ. Καραδήμα, η αποκατάσταση του μνημείου έγινε στη ρωμαϊκή φάση, την πληρέστερα διατηρημένη από τις τρεις. Μεταξύ άλλων αποκαταστάθηκε το θωράκιο και τα ανοίγματά του προς την ορχήστρα, επανατάχτηκαν και συμπληρώθηκαν τα εδώλια, ενώ αποκαταστάθηκε η επιφάνεια της ορχήστρας στη στάθμη της ρωμαϊκής εποχής. Για την αναστήλωση του θεάτρου χρησιμοποιήθηκε υλικό, που προέρχεται από την ίδια περιοχή με το αρχαίο υλικό του θεάτρου.

"Επίσης, θελήσαμε να υποδηλώσουμε την ελληνιστική φάση, με διακριτικό εκθεσιακό τρόπο, και για το λόγο αυτό προχωρήσαμε στην τοποθέτηση των σωζόμενων προεδριών στην κάτω απόληξη της κεντρικής κατεστραμμένης κερκίδας", υπογραμμίζει η υπεύθυνη αρχαιολόγος.

Σε δεύτερη φάση (εφόσον το έργο ενταχθεί για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ) η ΙΘ' Εφορεία προγραμματίζει τη διαμόρφωση ανοιγμάτων στο κοίλο για να είναι ορατά για τους επισκέπτες τμήματα της ελληνιστικής υποδομής, τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και νέας εισόδου στο θέατρο, την κατασκευή στεγάστρου για την προστασία των διάσπαρτων αρχιτεκτονικών μελών και τη δημιουργία εκδοτηρίου εισιτηρίων, πωλητηρίου και τουαλέτας.

Ο ρόλος του "Διαζώματος"

Η αποκατάσταση του μνημείου έγινε με την υποστήριξη της Κίνησης Πολιτών "Διάζωμα", που δημιουργήθηκε πριν από ένα χρόνο με στόχο τη μελέτη και ανάδειξη των αρχαίων ελληνικών θεάτρων. "Σκοπός του σωματείου μας είναι να αποκαταστήσουμε και να τεκμηριώσουμε επιστημονικά τα αρχαία θέατρα της χώρας μας, αλλά και να βρούμε τους οικονομικούς πόρους που θα ενισχύσουν τις εργασίες αυτές", υποστηρίζει ο πρόεδρος του "Διαζώματος", Σταύρος Μπένος.

Ήδη έχει ξεκινήσει η δημιουργία ενός "ηλεκτρονικού κουμπαρά", όπου μέσα από την ιστοσελίδα του "Διαζώματος" θα έχουν την ευκαιρία φορείς και ιδιώτες να συνεισφέρουν οικονομικά στην αναστήλωση αρχαίων θεάτρων. "Η αρχή έγινε με το αρχαίο θέατρο της Σικυώνας, ενώ από το φθινόπωρο ο θεσμός αυτός θα επεκταθεί και στα υπόλοιπα θέατρα", προσθέτει ο κ. Μπένος.