ΧΑΛΚΙΔΑ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ

Το παράδοξο  φαινόμενο της παλίρροιας, οι μικροί πανέμορφοι γλαροί, οι πολυάριθμες αμμώδης παραλίες και το λιγοστό πράσινο, καθιστούν  τη Χαλκίδα,  ένα μικρό ονειρεμένο παράδεισο. Η  θάλασσα δεσπόζει μπροστά μας  σε όλο της το μεγαλείο. Εδώ, στη  Χαλκίδα νιώθουμε πως μας ενώνει με τη θάλασσα  ένας  βαθύς μυστικός δεσμός. Η θεά  της γεννά στην ψυχή μας τη διψά της  περιπέτειας.  Στο μυαλό έρχονται  μεγάλοι εξερευνητές,  οι αρχαίοι χαλκόδετοι που, χάρη στους ανοικτούς  θαλασσιούς ορίζοντες. Άνοιξαν τους  δρόμους  του  αγνώστου,  αποίκησαν  και άπλωσαν τον  ελληνικό  πολιτισμό στα πέρατα του κόσμου.  Είναι  μεγάλο  σχολειό η θάλασσα. 

Η θάλασσα συνδέεται  στενά με την ιστορία,  την  οικονομία και τον πολιτισμό της πόλης  μας της Χαλκίδας.  Αποτελούσε πάντα μια σημαντική πηγή πλούτου. Ένα  μεγάλο μέρος των χαλκάδων πολιτών  ασχολιόταν και ασχολείται  ακόμα με αυτής ,  ασκώντας  ποικίλα   σχετικά  επαγγέλματα  η αναπτύσσοντας δραστηριότητες που  σχετίζονται με την ιδία.  Το καλοκαίρι, η ακτογραμμή της Χαλκίδας λάμπει  από ομορφιά και ζωή. Ο εκτυφλωτικός  ήλιος κάνει τα απλωμένα νερά της να αστραποβολούν  και την άμμο  να  λάμπει σα  χρυσαφένια. Οι γλυκοί ήχοι της θάλασσας  ανακατεύονται με τους  θορύβους των  ανθρώπων,  γεμίζοντας  τις  ακρογιαλιές με  μια  ξεχωριστή ζωντάνια. Το φθινόπωρο η παραλία αλλάζει όψη. Το

φως  του ήλιου είναι πιο απαλό  και ντύνει το τοπίο με μια ξεχωριστή  γλυκύτητα. Κι όταν  πέφτει η  ομίχλη,  η συχνή πυκνή ομίχλη  της Χαλκίδας,  τότε λες κι όλα αναδύονται μέσα από  κήποι παραμύθι. Όταν έρχονται  τα πρωτοβρόχια  και ο ουρανός  σκοτεινιάζει από απειλητικά σύννεφα,  η θάλασσα γίνεται  και αυτή πιο σκοτεινή και αγρία. Τότε, η γαλήνευα όψη της  μετατρέπεται ευθύς σε έναν  και  αδάμαστο  θυμό.  Πάντως, είτε Γληνού είτε αγριεμένη,  αυτό που μας  βάζει  σε σκέψεις είναι  η πιθανή μόλυνση των  νερών αλλά και των ακτών.  Συχνά  καθαρίζεται η άμμος,  αλλά η παλίρροια καθημερινά  φέρνει  νέα σοδειά σκουπιδιών,  λες  και  δεν τελιών ποτέ.  Η  υδάτινη χλωρίδα  και  πανίδα απειλούνται  συχνά από τον  άνθρωπο.  Παρόλα  αυτά, η  θάλασσα της  Χαλκίδας,  τα  τρελά νερά  της, σε  προκαλούν  νέτα  θαυμάσεις.  Είναι  πάντα  σαγηνευτικά. Ποσά  θαύματα η  θάλασσα της  Χαλκίδας! Το  παράδοξο  φαινόμενο της  παλίρροιας, οι  πανέμορφοι γλαροί,  η  άμμος  με  την πλούσια κρυφή ζωή της,  τα ψάρια και τα φυτά της,  οι φώκιες και οι θαλασσιές  χελώνες που  πολλοί ψαράδες  συναντούν  συχνά εδώ,  οι θαλασσινοί ναοί  μας,  η  ιστορία  που είναι ζωντανή σε κάθε  μας  βήμα, κάνουν  τη  θάλασσα της  Χαλκίδας  έναν  μικρό μαγευτικό παράδεισο. Ας γνωρίσουμε  κι ας  προσπαθήσουμε  όλοι  μαζί  να  κρατήσουμε  όσο  το  δυνατόν  περισσότερο,  αυτόν  τον  μικρό  παράδεισο  που μας  προσφέρει  απλόχερα  η  φύση  εδώ  στην  Χαλκίδα. 

Η  ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Η Εύβοια  αναπτύσσεται από  ΒΔ προς ΝΑ του  Αιγαίου  πελάγους   και  βρίσκετε  πολύ  κοντά  Αττική, Βοιωτία, Φθιώτιδα και Μαγνήσια. Έχει μήκος 165 Χαμ.  και   μέγιστο πλάτος  52 Χαμ.  Χωρίζεται  από τη  Βοιωτία με  λωρίδα θάλασσας  μήκους 48μ., πλάτους  46μ. και  βάθους 9μ.,  περίπου,  τον  Πορθμό  του  Εύριπου.  Ο  πορθμός του  Εύριπου  ενώνει  τον  Βόρειο με το Νότιο  Ευβοϊκό  Κόλπο,  μέσω  των όποιων  συνδέεται  με  το Αιγαίο,  με τα  ανοίγματα προς  του  Βορρά  του  Αρτεμισίου και  προς  Νότο  του Γυριστού.

ΤΟ  ΟΝΟΜΑ  ΤΟΥ  ΝΗΣΙΟΥ ΕΥΒΟΙΑ

·         Δίνετε από  τον Όμηρο  και φανερώνει  το γόνιμο έδαφος  και την  ανεπτυγμένη βουτροφία. <<Ευ>> και <<βοής >>  σημαίνει  καλό βόδι.

·         Αβάντας η Αβάντας,  από τον  λαό των Άβατων  που εγκαταστάθηκε στο  μεγαλύτερο μέρος  του  νησιού  πριν από τους Ιωνάς  και τους  Ελλιπείς.

·         Ελλοπία, από το  θεσσαλικό λαό των  Ελλιπών  που αποίκισαν  το νησί.

·         Διακρία, από τα Δάκρια  Όρη.

·          

·         Χαλκεύοντας,  από το μυθικό βασιλιά  Χαλκόδετα, γιο του Αβάντα.

·         Όχι,  από το ομώνυμο  Όρος του  νότου,

·         Ασωπός, από το βοιωτικό ποταμό Ασωπό, γιο της  νύμφης  Εύβοιας.

·         Μακρύς, από το σχήμα της  πιθανότερα και το  αρχαιότερο όνομα  της. Μακρύς  βεβαία, ονομάζονταν  και η τροφός  της Ήρας, που μεγάλωσε  στην  Εύβοια.

·         Δόλιχοι, από το μακρόστενο  σχήμα.

·         Μελανιάς, από το παχύ  και εύφορο χώμα της

·         Άνοια, από μια προελληνική  φυλή, τους Άνοες, κατοίκους της  Εύβοιας κατά την εποχή  του  χαλκού.

·         Εύριπος, από το όνομα του στενού  παρμού  η  την  ορμητική φορά του  παλιρροιακού ρεύματος στο  στενό (ευ-ριπή).

·         Νεροποντή, κατά την  Ενετοκρατία. Από το μαύρο γεφύρι που  ήταν χρισμένο  με μαύρες  σκληρές  πέτρες και  σύνδεε τα δυο κάστρα  εκατέρων του Εύριπου.

·         Γρίπο, κατά  την Τουρκοκρατία.. Όπως  και  Γριπώνεσαι.

ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΧΑΛΚΙΔΑ

• Το  γεγονός ότι  η προϊστορική Χαλκίδα, η Μανικά,  ήταν  σπουδαίο κέντρο κατεργασίας  μέταλλων μας ερμηνεύει το όνομα <<Χαλκός>>  που θεωρητή προελληνικό  δημιούργημα της 3^ης  χιλιετίας.  πιθανόν  δεν πηρέ  το όνομα της από  την  παράγωγη χαλκού,  αλλά από την  εξειδίκευση των κατοίκων  της χαλκουργία.
• Μια άλλη  εκδοχή είναι  πως πηρέ  το όνομα  τη φοινικική λέξη  <<Χάλκη>> η <<Κάλχα>> που  σημαίνει πορφυρά,  λογά του ότι  στην περιοχή  ψάρευαν  κοχύλια από τα  οποία  έβγαινε το πορφυρό,  κόκκινο χρώμα.
• Άλλοι  λένε  πως  πηρέ το  όνομα  της από  την  κόρη  του ποταμιού θεού Ασωπού και της  νύμφης  Μεθώνης,  της Χαλκίδας.
• Η  Χαλκίδα  άλλαξε  πολλά ονόματα  όπως:
• Αβάντας
• Ελικώνα
• Στυμφαλίας
• Αποχαλάς.
•  

Η ΙΣΤΟΡΙΑ

Η γεωγραφική θέση και η γεωλογική  σύσταση του νησιού της Εύβοιας ήταν  καθοριστικές  για την ανάπτυξη της ανθρώπινης  δραστηριότητας πάνω σ’ αυτό  από  τα  βάθη της ιστορίας  μας μέχρι τις  ήμερες  μας.

• Σαφέστατα  ίχνη ανθρώπινης  δραστηριότητας εμφανίζονται  από τη παλαιολιθική εποχή.
• Κατά την 3^η  χιλιετία το κέντρο  της άνθησης  αποδεικνύεται η παραθαλάσσια περιοχή της Μάνικας, στην ομώνυμη μικρή χερσόνησο, λίγα χιλιόμετρα βόρεια  της σημερινής πόλης  της Χαλκίδας.  Ανασκαφές  έχουν  αποκαλύψει  ένα  εκτεταμένο  οικιστικό  κέντρο, και τα ευρήματα, όπως  κεραμική, μεταλλικά εργαλεία κι  εξαρτήματα καλλωπισμού,  λίθινα  ειδώλια,  μαρτυρούν  στενές  εμπορικές  σχέσεις  με τα νησιά  των  Κυκλάδων και βόρειου  Αιγαίου  όπως  και τα  Μικρασιατικά  παραλία.  Η Μανικά, φαίνεται  να αποτελούσε  την  πρωτοελλαδική Χαλκίδα, λιμάνι και  σταθμός  του  διαμετακομιστικού  εμπορίου του Αιγαίου.
• Κατά το  1400-1300 π.χ.  η  Μανικά, φαίνεται  ότι  ήταν  κέντρο  που είχε  σχέσεις  με το  μυκηναϊκό  κέντρο  των  Θηβών στη  Βοιωτία. Η  ανασκαφή έχει αποκαλύψει  στην  Έξω  Παναγίτσα, Μανικά, μυκηναϊκούς  τάφους.
• Κατά  το 1100-1000π.χ.  φαίνεται  ότι  το  αιολλόφωνο  φύλο  των  Άβατων  αποσχίστηκε  από  τη Θεσσαλία  κι  εγκαταστάθηκε  στην  Εύβοια. Το κέντρο  της  Μάνικας, παρακμάζει,  όπως  κι όλα  τα  μυκηναϊκά  κέντρα της  εποχής 

Κατά  την  εποχή του  Σιδηρού (10^ος -9^ος  αι. π.χ.) ( πρωτογεωμετρική  κεραμική),  κατοικήθηκε  για  πρώτη  φορά  η  περιοχή  της  σημερινής  πόλης  της Χαλκίδας.  Ο νέος  μικρός  οχυρωμένος  οικισμός,  κατέλαβε  το  χώρο  μεταξύ  των  δυο λιμανιών,  του  σημερινού  Αγίου  Στεφάνου  (Νότιο Λιμάνι) και  του  επιχρισμένου  σήμερα  χώρου  της  Λιανής  Άμμου, (πιθανόν  βόρειο  Λιμάνι  στο  Φάρο  της  Κακοκεφαλιάς).




Έγραψε η Αγγελική Νερούτσου....